Lief en Leen

In deze reeks interviews neem ik jullie graag op sleeptouw om een aantal ongelooflijk boeiende vrouwen te leren kennen die zulke interessante dingen te vertellen hebben dat ik ze niet voor mij alleen wil houden. Ze inspireren door wie ze zijn en wat ze doen. Ik laat jullie graag met hen kennis maken. Deze interviews passen volledig in mijn missie: mijn geloof in de lerende kracht en persoonlijk leiderschap. Deze novembermaand past een gesprek met Leen over omgaan met verschillende vormen van verlies.

Leen Plasmans is rouw- en verliesbegeleider in Dendermonde. Ze begeleidt volwassenen en jongeren vanaf 16 jaar voor, tijdens of na een verlieservaring. En verlieservaringen, dat kan in de zeer ruime zin van het woord begrepen worden. In de eerste plaats denken mensen vaak aan een overlijden, maar dat beperkt zich niet enkel tot overlijden, dat kan verlies van relatie zijn, verlies van toekomstbeeld, van zelfstandigheid bij ouderen, controle over het eigen leven, verlies van job, alles wat als verlies gezien wordt door mensen. 

Wie of wat heeft je tot hier gebracht? 

Het triggert mij al lang, al heel mijn leven was het er wel, rouw en verlies. Het is door een aantal persoonlijke verlieservaringen, dat ik ben beginnen zoeken, lezen, opleidingen beginnen volgen en dan de stap gezet heb om het als zelfstandige te doen. 

Ik ben gestart met een vrijwilligersopleiding bij Kom Op Tegen Kanker om als zorgvrijwilliger op de dienst oncologie in het OLV-ziekenhuis in Aalst te werken, helpen. Daarna heb ik een paar kortere opleidingen gevolgd over rouw en verlies, daar ook bij aansluitend burn-out en bore-out om het onderscheid te kennen en ook relaxatie. Ik heb ook een grotere opleiding gevolgd ‘rouwconsulent’ aan de Artevelde Hogeschool. Dat was een theoretische opleiding met veel praktische oefeningen en daar pikte ik eigenlijk al mijn andere opleidingen aan. Daarna heb ik ook een opleiding zorgmassage gedaan, wat heel praktisch is. In de eerste plaats is dat een complementaire behandeling voor mensen met kanker. Maar ik merk dat dat in rouwbegeleiding echt heel goed werkt omdat het stressverlagend, angstverlagend is. Het neemt soms letterlijk de spanning van de schouders terwijl het een zeer zachte massage is, waarbij er eigenlijk niets wordt losgemaakt, niets gekraakt. Het zijn enkel zachte aanrakingen. 

Hoe ziet een sessie rouwbegeleiding eruit? 

Een zorgmassage kan een deel zijn van een sessie. Niet iedereen stelt zich daarvoor open. Voor anderen is dat juist de weg die ze eerst bewandelen en van daaruit meer vertrouwen voelen om ook gespreksbegeleiding te volgen. Dat is een ander deel van de begeleiding. Er wordt veel gepraat en gezocht naar woorden. Als je dingen kan benoemen, dan krijgt dat soms een andere vorm, een ander bestaan, dat transformeert zich. Woord is niet iedereen gegeven. Soms gebruik ik dan beelden, muziek, blokjes, plasticine, creatieve middelen om een aantal dingen aan het licht te brengen en het onbewuste zichtbaar te maken.

Welke aanmeldingen krijg je het meest?

Het zijn voornamelijk mensen die worstelen met een overlijden, recent of lang geleden of mensen die iemand in de familie gaan verliezen. Vaak komen mensen omdat ze doorverwezen worden door de huisarts. Ze hebben fysieke klachten die geen duidelijke lichamelijke oorsprong hebben. Er is wel hoofdpijn, last aan de maag en spanning. De oorzaak zit in het rouwen, want rouwen is een heel complex gegeven. De emoties, het lichaam, alles staat onder hoogspanning.

Hoe werk je met andere mogelijke verlieservaringen?

We vertrekken altijd vanuit het eren van die verlieservaring, van dat gevoel van een verlies meegemaakt te hebben, ook als dat een verlies is van een relatie, van een vriendschap die lang gekoesterd werd en plots ophoudt te bestaan. Dat zijn eigenlijk dezelfde processen die in gang komen. Het is een levend verlies. De persoon is niet overleden. Hetzelfde voor een job, als mensen daar niet voor gekozen hebben om die job stop te zetten, dan is dat ook een verlies. En dan moet dat eerst geëerd worden en dan pas kunnen we kijken hoe dat kan transformeren, hoe het verdere leven, dat zich aandient, verder kan gaan.

Dat is voor jou toch niet altijd evident?  Mensen komen met zware verliesverhalen, met verdriet, bij jou. Hoe ga je daar persoonlijk mee om?

Het helpt om fysiek afstand te nemen, om letterlijk wat achteruit te zitten en het vanop een afstand te beluisteren, met de nodige betrokkenheid, natuurlijk. Het is soms een dunne grens, tussen luisteren en je inleven, hoe het voelt voor de ander, zonder daarin meegetrokken te worden.

Soms wordt er iets gezegd dat mij raakt, en dan kan er een traan zichtbaar zijn en dan benoem ik het ook dat het mij raakt. Dat is voor mij ok, zolang degene die bij mij komt, mij niet moet troosten. :-) 

Iedereen heeft vroeg of laat te maken met verlies. Kan je ons helpen om daarmee om te gaan?

Misschien is dit wel de belangrijkste boodschap: het mag er zijn. We willen verdriet, verlies, lastige gevoelens, wegstoppen. Laat het er maar zijn, kijk ernaar, wees nieuwsgierig. Wat wil het jou zeggen? Wat doet het met jou? Neem maar de tijd voor die gevoelens. We krijgen er ook niet altijd veel tijd voor. Probeer er voor jezelf maar tijd en ruimte voor te maken. Soms is dat eens 5 minuten rust nemen, eens rustig in- en uitademen, voeten op de grond, eens checken. Hoe is het nu met mij? Wat voel ik? En laat maar zijn, wat het is, zonder oordelen. 

Wat heb je zelf al geleerd dat je met ons kan delen?

 Het eren van die gevoelens, dat vind ik belangrijk. Daar begint het mee. Alle gevoelens mogen er zijn. 

Ik ben erg positief ingesteld, maar dat is soms een valkuil omdat je het negatieve zo snel mogelijk weg of anders wil terwijl het er soms gewoon bijhoort. Ik wil het aanvaarden in de zin van, ik weet dat het er is, het is de realiteit en dat is ok. Ik had het misschien anders gehad, maar het is ok zoals het nu is.

Wat denken mensen vaak verkeerd over jou?

Sommigen denken: “ik kom met een probleem en ik ga buiten met een oplossing”. Soms kan dat wel eens lukken. De meeste problemen waarmee mensen bij mij komen, daar zijn geen oplossing voor, wel een manier om ermee om te gaan en dat is voor iedereen anders. Er is geen standaardoplossing. We zoeken samen uit wat voor jou werkt en wat niet en hoe je je daarbij voelt en wat je graag wil.

En voor mij persoonlijk: ik ben zelf erg positief en lach heel veel, maar ik heb ook mijn moeilijke momenten, mijn frustraties, heel verdrietige momenten. Ik herken ook het huilen van mijn klanten. Dat doe je natuurlijk meestal met weinig publiek. Het gaat bij mezelf ook niet vanzelf. Het helpt om heel wat tools te hebben, om van veel dingen bewust te zijn. Sommige dingen werken niet voor mij die ik wel bekijk met mijn klanten.  Ik moet ook uitzoeken wat voor mij goed is.

Waar ben je echt dankbaar voor?

Ik begin misschien met een heel zwaar onderwerp. Een van mijn beste vriendinnen is 9 jaar geleden gestorven. En dat moment heb ik aangegrepen om heel bewust te beslissen: ons leven is echt een cadeau. Ik ben dankbaar voor de bewuste dagen, 9 jaar al, die ik wel nog kreeg en zij niet. Ik wil daar iets mee doen, iets zinvols. Dat hoeft niets groots te zijn, maar wel een bewuste koestering van de dagen die mij wel gegeven zijn.

Ik ben verder ook dankbaar voor alle mensen die ik op mijn pad tegenkom. Ik heb ook in mijn rouw- en verliesbegeleiding al heel wat leuke en boeiende mensen ontmoet. Dat is fijn en inspirerend!

Welk beeld past voor jou bij dit artikel?

Wat voor mij heel belangrijke quote is: “soms kleurt het leven anders”. Het is ook de baseline van Lief en Leen.
Kleur is voor mij heel belangrijk. Letterlijk, ik word er vrolijk van en van sommige kleuren word ik heel verdrietig. Soms kleurt het leven echt donker. Soms kleurt het leven anders, dat is dan ook een hoopvolle boodschap. Het kan terug lichter worden of anders, niet zo donker. Het licht kan ook veranderen. 

De herfst is in dat opzicht een fantastisch seizoen.

Je kan Leen contacteren via haar website https://liefenleen.be en op Instagram en Facebook kan je elk seizoen de nieuwe kleuren vinden @lief_en_leen.

Dit is absoluut geen podcast-materiaal, gewoon de opname van mijn afspraak met Leen op een gestolen momentje een woensdagnamiddag in oktober. Ben je meer een luisteraar dan een lezer, luister dan gerust naar deze opname.